|
روزنامه همشهري: سال ۲۰۲۰ هر چند تحت‌الشعاع كوويد-۱۹ بود، اما تحولات علمي مهمي هم در جهان ثبت شد. سال ۲۰۲۰ تحت الشعاع كوويد-۱۹ و نوع جديد ويروس كرونابود، اما در اين سال كشفيات مهم علمي و فناوري در زمينه هوش مصنوعي، پزشكي، فضا و... رخ داده است كه قدرت علم براي بهبود جهان در زمانه پساكرونا را نشان مي‌دهد
جمعي از دانشمندان مطرح دنيا درنظرسنجي روزنامه گاردين، مهم‌ترين كشفيات را با شرحي كوتاه درباره آن‌ها انتخاب كرده‌اند.
پيشرفت سفر‌هاي فضايي
در سال ۲۰۲۰ رقابت براي رسيدن به فضا يك تغيير اساسي داشت. در ماه مي‌فضانورد Crew Dragon متعلق به شركت اسپيس ايكس، براي نخستين بار به‌عنوان يك وسيله شخصي فضانوردي به ايستگاه فضايي بين‌المللي پرتاب شد
هرچند اين سفر فضايي و البته مهمي بود، اما چند آزمايش به‌حساب مي‌آمد. در ماه نوامبر Crew Dragon نخستين فضاپيماي خصوصي بود كه با تأييد ناسا انسان را به ايستگاه فضايي بين‌المللي منتقل كرد. علاوه بر اين به‌زودي شاهد افزايش ماهواره‌هاي در مدار زمين خواهيم بود. در آوريل امسال تعداد ۲ هزار و ۶۶۶ ماهواره در مدار زمين قرار داشت. پروژه Starlink ايلان ماسك امسال با ۹۵۵ ماهواره در مدار چرخيد كه به‌احتمال زياد در ۶ سال آينده اين عدد به ۱۱ هزار يا ۴۱ هزار خواهد رسيد.
پيش‌بيني كننده‌هاي پروتئيني
تصور كنيد كه نت‌هاي موسيقي را مي‌شناسيد و آوا‌ها را تشخيص مي‌دهيد، اما نمي‌دانيد چطور اين صدا‌ها را روي ساز پياده كنيد؛ اين حالتي بود كه دانشمندان تا ماه پيش در زيست شناسي با آن مواجه بودند تا يك كشفي مهم در زمينه زيست شناسي رخ داد و شركت هوش مصنوعي DeepMind وارد عمل شد و با قدرت محاسباتي محض، يك مشكل غيرقابل حل را رفع كرد
نت موسيقي در اينجا، اصول ژنتيك بود. ژن‌ها از DNA ساخته شده و پروتئين‌ها را كدگذاري مي‌كنند؛ بنابراين تمام زندگي از پروتئين ساخته مي‌شود. ما مي‌توانيم كد ژنتيك را به راحتي بخوانيم و يك ژن را به پروتئين اصلي تبديل كنيم. اما پروتئين‌ها به‌طور سه بعدي كار مي‌كنند و دقيقا به‌صورت توده‌ها و حباب جمع مي‌شوند. اين‌ها آنزيم‌هايي هستند كه غذا را هضم مي‌كنند و ساختار‌هايي هستند كه استخوان و عضله و مغز را مي‌سازند.
اين مرحله مهم همان مرحله‌اي است كه دانشمندان با آن دست و پنجه نرم كردند؛ درك اينكه چگونه يك پروتئين دوبعدي در نسخه عملكردي سه بعدي آن توليد مي‌شود. برنامه AlphaFold DeepMind در ماه نوامبر تأييد شد و ساير تكنيك‌هاي شناخته شده براي پيش‌بيني ساختار‌هاي پروتئيني را باطل كرد. وقتي صحبت از طراحي دارو‌ها يا درك ساده نحوه كار پروتئين مي‌شود، درك پروتئين سه بعدي ضروري است. از آنجايي كه اين يك راه‌حل هوش مصنوعي است، هنوز روند آن به درستي درك نشده است، اما حداقل مي‌توان پيش‌بيني كرد كه چگونه اين روند اتفاق مي‌افتد. پيش‌بيني دانشمندان اين است كه اين نوآوري نخستين جايزه نوبل را براي هوش مصنوعي دريافت مي‌كند.
فروشگاه رابوكالا
فروشگاه اسباب بازي
فروشگاه ليدي مد
فروشگاه خانه چين
فناوري ويرايش ژنوم
امسال سرانجام جايزه نوبل شيمي به امانوئل شارپنتيه و جنيفر آ دودنا به‌دليل كشف فناوري ويرايش ژن Crispr/Cas۹ اهدا شد
Crispr/Cas۹ در اصل يك سيستم ايمني باكتريايي بود كه توالي‌هاي خاص ژنتيك منتقل شده توسط ويروس‌ها را كه باكتري آلوده شده، شناسايي و از بين مي‌برد. به‌دنبال نخستين توصيف آن توسط شارپنتيه و دودنا در سال ۲۰۱۲ محققان در سراسر جهان به سرعت به توانايي انقلابي اين سيستم پي بردند: Crispr/Cas۹ به جاي هدف قرار دادن DNA ويروسي مي‌تواند دقيقا در هر مكاني از ژنوم هر ارگانيسمي قرار بگيرد و به‌طور خاص ژنوم را براي طيف گسترده‌اي از كاربرد‌ها برش و اصلاح كند. تطبيق پذيري و سهولت استفاده از اين فناوري امكان مهندسي ژنتيك ارگانيسم‌هايي را فراهم كرده است كه مدت‌ها براي دستكاري ژنتيك غيرقابل دسترس بوده‌اند.
در سال ۲۰۲۰ نخستين آزمايشات باليني براي برنامه‌ريزي مجدد سلول‌هاي خوني انساني مبتني بر Crispr براي مبارزه با سرطان‌هاي غيرقابل درمان ديده شده است.
توليد گوشت آزمايشگاهي
نوآوري در رژيم غذايي باوجود مشكلات غذايي و اكوسيستمي دنيا مورد نياز است؛ به‌عنوان مثال تهيه گوشت مصنوعي از پروتئين‌هاي گياهي يكي از اين راه‌هاست. همبرگر‌هايي كه عمدتا از گندم، نارگيل و سيب زميني ساخته شده‌اند از سال ۲۰۱۵ توسط يك شركت كاليفرنيايي به نام Impossible Foods فروخته مي‌شوند
مدتي طول كشيد تا اين همبرگر‌ها كه آب چغندر به‌عنوان جايگزين مناسبي براي خون به آن‌ها اضافه شده است، گوشتخواران را سير كند. اما بيوشيميست‌ها پيشرفت‌هاي چشمگيري در اين زمينه داشتند. با گرفتن چند سلول از حيوان و سپس تحريك رشد با مواد مغذي مناسب، آن‌ها گوشت را ساختند. همين ماه گذشته، آژانس تنظيم‌كننده مواد غذايي سنگاپور فروش اين گوشت كشت شده را كه توسط شركت آمريكايي Eat Just تهيه شده است، تصويب كرد. جايگزين‌هاي قابل‌قبول گوشت تغيير خوبي در نحوه تغذيه ايجاد مي‌كنند. آن‌ها يك مزيت اكولوژيكي هستند و براي بسياري از ما نيز يك پيشرفت اخلاقي به‌حساب مي‌آيند. نسل‌هاي آينده با وحشت به تكنيك‌هاي «كشاورزي كارخانه» كه امروز حاكم است نگاه مي‌كنند، اما مي‌توان به پيشرفت سريع در اين جبهه خوش‌بين بود.
|
